พอดีมีคนไข้ อายุเลยวัยรุ่น ( รุ่นเดียวกับหมอ ) มาสอบถามถึง เรื่อง ถุงใต้ตาล่าง เพราะรู้สึกว่า ถุงใต้ตาเยอะ มีเยอะแล้วมันดูแก่ ดูไม่ดี แรกๆ ก็ไม่ค่อยสังเกตแต่พอตอนเช้าๆ ตื่นขึ้นมาเห็นชัดเจนเลย เลยอยากจะมาเอาออก ซึ่งพอหมอได้ฟังดังนี้ ก็นึกได้ว่า จริงด้วย เดียวนี้มีแต่ คนทำศัลยกรรมแล้วมา Review ตาสองชั้น / จมูก Pinocchio / เต้านมหัวเด็ก / ปากนกกระจิบ นกกระจับ เรียกได้ว่า เป็นยุค ศัลยกรรมเรียก like อย่างแท้จริง ผิดกับสมัย 10 ปีก่อนที่หมอเริ่ม โลดแล่นบนเส้นทางสายศัลยกรรมเป็นอย่างมาก ที่ คนส่วนใหญ่ไม่ว่าทำอะไรหรือเสริมอะไรมา ก็ไม่อยากให้ใครรู้ ใครทราบซักเท่าไร
อย่างไรก็ตาม ก็ใช่ว่าจะไม่มีการ Review การทำศัลยกรรมตาล่างกันซ่ะทีเดียว แต่การทำศัลยกรรมตาล่างที่ว่า เป็นการฉีดสารเติมเต็ม บริเวณขอบเปลือกตาล่าง หรือที่รู้จักกันว่า Charming Eye / Love Band ซึ่งผู้ Review นั้นก็มักเป็นเด็กสาววัยรุ่นกันซ่ะส่วนใหญ่ เพราะได้รับอิทธิพล จากภาพดารานักร้องเกาหลีว่า ถ้าใต้ตา มีถุงใต้ตานิด แล้ว จะดูมีเสน่ห์ ดูเหมือนตาฉ่ำแบบกำลังมีความรัก ฮ่าๆๆ ( ไม่รู้ว่า จะเหมือนผู้หญิงบานฉ่ำ –Pretty Women หรือเปล่า )
แต่แน่นอนว่า ผู้ที่อาบน้ำร้อนมาก่อนเห็นตาแบบนี้หละก็ จะต้องทักว่า นี่มันตาอาม่า อากง ข้างบ้านฉันนี่น่า เพราะแน่นอนว่าถุงใต้ตาตุ่ยๆ นั้นคงไม่มีคนที่เลยวัยรุ่นนั้นชอบเป็นแน่ เพราะว่ามันดูแก่ และอยากทำให้มันเรียบ ไม่มีถุงมากกว่า
ก่อนอื่นหมออยากจะอธิบายความเข้าใจเรื่องถุงใต้ตากันก่อนนะครับว่า ถุงนั้นมีที่มาที่ไปอย่างไร และเพราะอะไรอยู่ดีๆ ถุงมันถึงมาบูดออกมาใต้ตา ตาของคนเรานั้นไม่ได้ลอยอยู่เฉยๆในเบ้าตานะครับ แต่ยึดเกาะไว้ด้วยเส้นเอ็น และล้อมรอบไปด้วยไขมันตา ( Orbital Fat ) ส่วนด้านนอกบริเวณผิวหนังนั้น ลูกตาเรายังมีกล้ามเนื้อที่ล้อมรอบดวงตา ( Oribicularis Muscle ) เพื่อช่วยในการปกป้องดวงตา และทำให้เราหลับตาปี๋ได้สนิท เปรียบเสมือน หูรูด
เมื่ออายุเรามากขึ้น กล้าเนื้ออะไร อะไร มันก็หย่อนยาน กล้ามเนื้อล้อมรอบดวงตาก็เช่นกัน มันก็หย่อนและย้วย ซึ่งเมื่อมันเริ่มหย่อนก็ทำให้ ถุงไขมันที่ล้อมรอบตาล่าง ค่อยๆยื่นออกมา คล้ายๆพุงของเรา ที่ยื่นออกมาเพราะกล้ามเนื้อเริ่มหย่อน ภาษาทางการแพทย์จะเรียก อาการเช่นนี้ว่า Pseudo herniate Intra orbital fat เมื่อเข้าใจ พยาธิสภาพแล้วว่า ถุงใต้ตาเกิดจากอะไร เราก็มีหลักการรักษา ดังนี้ครับ
1. Transconjuntival Lower Blepharoplasty : ซึ่งเป็นการผ่าตัดเอาเฉพาะถุงใต้ตาออก แบบไร้แผล ( ภานนอก ) แน่นอนว่าคนที่มีถุงใต้ตาทุกท่านย่อมอยากผ่าตัด วิธีนี้เป็นส่วนใหญ่ แต่ก็แน่นนอนว่า การผ่าตัดวิธีนี้ ไม่ได้เหมาะกับคนทุกคน ต้องเลือกที่เหมาะสม ( ผิวด้านนอกยังพอเต่งตึงอยู่บ้าง ) ซึ่งเหมาะสำหรับ คนอายุน้อยๆ ไม่เกิน40 ปี หรือถ้าเกิน40 แต่ตึงๆอยุ่ก็ไหว
การผ่าตัด Tranconjuntival Lower Blepharoplasty นั้น Agency เกาหลีบางที่ ก็เอาไปเชื่อเชิญโฆษณากับ คนไข้ที่มีตาแพนด้า ( ขอบตาคล้ำ ) ซึ่ง หมอต้องขอบอกเลยว่า คนไข้ที่มีขอบตาคล้ำหรือ ตาแพนด้านั้น แท้จริงแล้วมีหลายสาเหตุนะครับ ไม่ว่าจะเป็นเป็นภูมิแพ้ / กรรมพันธุ์ / การไหลเวียนโลหิตไม่ดี / เป็นปาน โอตะ อะไรบางนี้ ซึ่งการรักษาก็ต้องรักษาตามสาเหตุนะครับ ไม่ได้มาพึงมีดแล้วมันจะหาย
2. Trancutaneous Lower Blepharoplasty : ชื่อของวิธีนี้ ก็บอกยี่ห้ออยู่แล้วว่า วิธีเดิมๆ คือการกรีดเปลือกตาล่างบริเวณใกล้ขอบขนตาล่าง ตัดผิวหนังออกบางส่วน และ เอาไขมันออกร่วมด้วย แน่นอนว่าวิธีนี้ย่อมมีแผลเห็นบางบริเวณขอบตาต่าง แต่เมื่อเวลาผ่านไป แผลจะเห็นไม่ชัด ( คนไข้ส่วนใหญ่สามารภผ่าตัดวิธีนี้ได้ มีข้องจำกัดในบางคนเท่านั้น )
3. Skin Pinch Lower Blepharoplasty : วิธีนี้คือการตัดเฉพาะผิวหนังด้านนอกออก โดยเชื่อว่าจะทำให้ผิวด้านนอกตึงและเรียบโดย ไม่มีถุงได้ ข้อดีคือ มีการตัดผิวหนังออกไปเป็นส่วนน้อย และไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อ Structure ภายในเปลือกตาล่าง แต่ วิธีนี้ มีข้อกำจัดในการเลือกคนไข้เยอะมาก
( ไม่มีถุง มีแต่ผิวด้านนอกมีแต่ผิวหนังเหี่ยวๆ )
4. Transconjuntival + Skin Pinch Lower Blepharoplasty : วิธีนี้ เป็นการผสมผสาน ข้อดีของทั้ง 2 วิธีข้างต้น แต่ไปๆมาๆ ก็ไม่ต่างจากวิธี Traditional เลยเพียงแต่หลีกเลี่ยงผลแทรกซ้อนอันน่ากลัวที่สุดของ คนไข้ผ่าตัดถุงใต้ตาล่าง นั้นคือ แหกตา…ตาแหก
5. Lower Blepharoplasty with Fat Reposition : วิธีที่นี้ต้องบอกว่า เป็นวิธีที่เรียกว่า สุงสุดคืนสู่สามัญ ในความคิดของหมอนะครับ เพราะ จากวิธี Trancutaneous Lower Blepharoplasty ที่เรามักเอาไขมันออกจนหมด แล้วทิ้งไป แต่วิธีนี้ไม่เอาไขมันออกเพราะ มั่นใจในความมีประโยชน์ของไขมัน โดยพยายามเก็บไขมันไว้ให้มากที่สุด แต่ย้ายตำแหน่งของไขมัน ให้ไปเติมเต็มในส่วนที่ขาด โดยมีแนวความคิดว่า โดยปกติเมื่อคนเราอายุมากขึ้น กล้ามเนื้อรอบๆดวงตาก็หย่อนยานไปด้วย ทำให้เกิดร่องระหว่าง กล้ามเนื้อและ ถุงไขมัน เช่น ร่องน้ำตา และร่องใต้ตา จึงควรเติมเต็มด้วย Fat และ Fat ที่เหมาะสมที่สุดก็คือ Orbital Fat
เมื่อเราทราบแล้วว่า วิธีการผ่าตัดตาล่างนั้นมีหลากหลายวิธี แต่ละวิธีก็มีที่ใช้ในคนไข้ แต่ละคนที่แตกต่างกัน ซึ่งในคนไข้ที่มีปัญหาถุงใต้ตาของตาล่างนั้น หลายๆคนไม่ได้มีปัญหาเฉพาะถุง แต่มีปัญหาทั้ง ถุง รอยย่น และ เปลือกตาล่างห้อยจนเห็นขอบตาแดงๆ ด้านในด้วย ซึ่งในคนไข้ที่มีปัญหา เปลือกตาล่างห้อยจนเห้นขอบตาแดง จะต้องทำการแก้ไขไปพร้อมกับการ แก้ไขถุงใต้ตาด้วย
นั้นคือ ต้องทำ Lateral Canthopexy / Lateral Canthoplasty ( เย็บขึงขอบตาล่าง ) ร่วมด้วยเสมอเพื่อป้องกัน ตาแหก หลังการผ่าตัด
ที่สำคัญ การผ่าตัดตาล่างนั้นศัลยแพทย์ผู้ผ่าตัด จำเป็นต้องตรวจตาล่างของคนไข้ให้ละเอียด ก่อนจึงสามารถเลือกวิธีการผ่าตัดที่เหมาะสมให้แก่คนไข้ได้ เพราะจากประสบการณ์การผ่าตัดของหมอ บอกได้เลยว่า ถ้าผ่าตัดแล้วทำตาล่างคนไข้ ” แหก ” นั้นคือ ฝันร้ายดีๆนี่เอง